تخریب اراضی جنگلی توسط آتش دارای اثرات محیط زیستی و اجتماعی-اقتصادی فراوانی است و موجب اختلال در تعادل اکولوژیک این اکوسیستمها میشود. کشف سریع آتشسوزی با استفاده از دکلهای دیدهبانی بهمنظور کاهش اثرات تخریبی در جنگلها بسیار ضروری است. از اینرو، هدف این پژوهش شناسایی مناطق مناسب و بهینۀ استقرار دکلهای دیدهبانی با استفاده از نقشه ارتفاع در بخشی از جنگلهای شهرستان سردشت با مساحتی در حدود 27 هزار هکتار است. در این پژوهش، بهمنظور ارائۀ پراکنش یکنواختی از دکلهای دیدهبانی در کل منطقه، از روش نمونه‌برداری سیستماتیک مونهبندی نامنظم و دو شبکۀ مربعی با ابعاد 5/7 و 10 کیلومتری استفاده شد. همچنین برای دسترسی مناسب دیدهبان به دکل، لایۀ بافر جادههای منطقه به اندازههای 250 و 500 متری تولید شد و پس از استخراج لایۀ یالها و خطالرأسهای مرتفع در این بافرها با استفاده از نقشۀ ارتفاع منطقه و در هر شبکۀ مربعی که در کاربریهای کشاورزی و مسکونی قرار نگرفته باشد انتخاب شدند. در نهایت نقاط انتخابی در هر شبکۀ مربعی بهعنوان محل مناسب برای استقرار دکل دیدهبانی انتخاب شد و آنالیز قابلیت دید (Visibility) (با استفاده از اکستنشن Visibilityدر نرمافزار ArcGIS 10.5) برای این نقاط نشان داد بهترتیب 10/54 و 14/58 درصد از سطح کل منطقه توسط نقاط انتخاب شده در شبکۀ 5/7 کیلومتری و 46/47 و 17/54 درصد از سطح کل منطقه توسط نقاط انتخاب شده در شبکۀ 10 کیلومتری در بافرهای 250 و 500 متری جاده تحت پوشش قرار گرفته است. با توجه به صحت مناسب نقشههای تولیدی، نتایج این پژوهش میتواند به برنامهریزی و مدیریت سیستم کشف و شناسایی سریع آتشسوزی و نحوۀ استفاده از GISبرای بهینهسازی منابع و اثربخشی شناسایی سریع آتش در مناطق مختلف کشور کمک کند.
Amiri T, Beygi Heidarlou H. Determining the Spatial Location of Lookout Towers in Rapid Forest Fire Detection Using Geographic Information System (GIS). GEJ 2019; 10 (2) :1-11 URL: http://gej.issgeac.ir/article-1-306-fa.html
امیری طیبه، بیگی حیدرلو هادی. تعیین موقعیت مکانی دکل های دیده بانی در کشف سریع آتش سوزی های جنگلی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی. نشریه علمی ترویجی مهندسی نقشه برداری و اطلاعات مکانی. 1398; 10 (2) :1-11
