---

گسترش تکنولوژی و ظهور امکانات جدید در حوزه اینترنت، بستری را برای تولید داده‌های مکانی توسط عموم مردم و بصورت داوطلبانه فراهم کرده است. بدین ترتیب داده‌های مکانی بر خلاف روند سنتی تولید داده، توسط هر کاربر تولید شده و بصورت رایگان در دسترس سایرین قرار می‌گیرد. این پدیده با نام اطلاعات مکانی داوطلبانه ((Volunteered Geographic Information) VGI)، اولین بار در سال ۲۰۰۷ توسط Goodchild مطرح شد. این پدیده تأثیر بسزایی در تولید و به اشتراک‌گذاری داده‌های مکانی داشته، بطوریکه هر فرد می-تواند هم تولید کننده و هم کاربر داده‌های مکانی باشد. VGI منبعی غنی و ارزشمند از داده‌های مکانی بوده که به کاربران اجازه می‌دهد تا دنیا را بر اساس درک و چشم‌انداز خود تصویر کنند. علی‌رغم ویژگی‌ها و کاربردهای این نوع از اطلاعات مکانی، چالش‌هایی نیز در استفاده از اطلاعات چنین محیط‌هایی وجود دارد. این مقاله محیط VGI را از نظر ویژگی‌های اصلی، طبقه‌بندی پروژه‌های مردم‌گستر و نیز چالش‌های موجود بر سر راه این پدیده نوظهور بر پایه مقالات و تحقیقات صورت گرفته مورد بررسی قرار داده است. در نهایت ضعف و کمبودهای تحقیقاتی موجود در محیط‌های اطلاعات مکانی مردم‌گستر بررسی شده است.

---

اطلاعات مکانی مردم‌گستر، دربرگیرنده ابزاری به ‌منظور تهیه، جمع‌آوری و توزیع آن ‌دسته از داده‌های مکانی است که به صورت داوطلبانه توسط اشخاص فراهم می‌گردد. استفاده از سیستم‌های اطلاعات مکانی مردم‌گستر، تاکنون بیشتر با تأکید بر بکارگیری آنها برای جمع‌آوری داده‌های مکانی صورت گرفته‌ است. بر ‌اساس این دیدگاه، پیشرفت‌های ‌چشمگیری در این زمینه صورت گرفته و این سیستم‌ها توانسته‌اند هزینه‌های جمع‌آوری داده را به میزان قابل توجهی کاهش دهند. با این وجود، استفاده از اطلاعات مکانی مردم‌گستر و نقش داده‌های جمع‌آوری شده توسط آن در راستای انجام تحلیل‌ها و تصمیم‌گیری‌های مکانی، موضوعی است که کمتر از جانب تحلیل‌گران مکانی مورد توجه قرار گرفته ‌است. اکثر فعالیت‌هایی که در حوزه VGI انجام‌ می‌شود، به‌دلیل شناخت مکانی انسان‌ها - که حاصل درک مکانی انسانی است- از محیط اطراف و محل زندگی میسر گشته است. همین امر مزیتی بر اطلاعات جمع‌آوری‌شده در این حوزه می‌باشد. پارامتر تجربه موجود - که یکی از مؤلفه‌های درک مکانی انسانی به شمار می‌رود- در داده‌های مردم‌گستری که توسط افراد باتجربه جمع‌آوری ‌شده است، باعث می‌شود که سطح اعتمادپذیری و کیفیت چنین داده‌هایی بالا رود، چنان که بتوان از این داده‌ها در انجام برخی تحلیل‌های مکانی استفاده کرد. این مقاله، رویکردی برای استفاده از داده‌های مکانی مردم‌گستر به منظور دخیل نمودن پارامتر تجربه در فرایند مسیریابی زمانمند پرداخته است. به عنوان یک نمونه عملی، نتایج استفاده از مدل ارائه ‌شده برای محاسبه مسیر بهینه زمانمند بهینه‌سازی‌شده با پارامترهای درک مکانی انسانی در قسمتی از شبکه معابر شهری شهر تهران ارائه می‌شود.